Tα ταμπού του έρωτα

Καλημέρα σας

Με ρωτάτε

«Γιατί το σεξ και ο σεξουαλικός προσανατολισμός είναι ταμπού;»

Το σεξ και ο σεξουαλικός προσανατολισμός παραμένουν ταμπού σε πολλές κοινωνίες, ακόμα και σήμερα. Οι λόγοι είναι βαθύτεροι από μια απλή έλλειψη πληροφόρησης: έχουν ρίζες στην ιστορία, στη θρησκεία, στις κοινωνικές δομές και στον φόβο της διαφορετικότητας. Αν θέλουμε να το πούμε όπως είναι: το σεξ και ο σεξουαλικός προσανατολισμός τρομάζουν την κοινωνία. Όχι επειδή είναι επικίνδυνα. Επειδή αποκαλύπτουν αυτό που οι περισσότεροι παλεύουν να κρύψουν: την ανθρώπινη φύση χωρίς μάσκες.

1. Ιστορική καταπίεση

Από την αρχαιότητα, πολλοί πολιτισμοί ρύθμιζαν τη σεξουαλικότητα για να διατηρήσουν την τάξη και την εξουσία. Η ελευθερία στο σεξ θεωρούνταν απειλή για τις κοινωνικές ιεραρχίες. Η σεξουαλικότητα συνδέθηκε με την αμαρτία, την ανηθικότητα ή την αδυναμία, ειδικά όταν έβγαινε έξω από τα στενά όρια της αναπαραγωγής.

2. Θρησκευτική επιρροή

Θρησκείες όπως ο Χριστιανισμός, το Ισλάμ και ο Ιουδαϊσμός προώθησαν πολύ συγκεκριμένα πρότυπα γύρω από το σεξ: μονογαμία, ετεροφυλοφιλία, σεξ εντός γάμου. Οτιδήποτε άλλο στιγματιζόταν ως ανήθικο ή αφύσικο. Αυτές οι αντιλήψεις πέρασαν στην καθημερινότητα και έγιναν σχεδόν «αυτονόητες» για αιώνες.

3. Φόβος για το διαφορετικό

Οτιδήποτε ξεφεύγει από τον κανόνα τρομάζει. Η διαφορετική σεξουαλικότητα (όπως η ομοφυλοφιλία, η αμφιφυλοφιλία ή η ασυμβατότητα με τα παραδοσιακά φύλα) αμφισβητεί στερεότυπα και προκαλεί ανασφάλεια. Αντί να αντιμετωπίζεται με αποδοχή, συχνά προκαλεί αντίδραση, περιθωριοποίηση ή ακόμα και βία.

4. Έλλειψη ανοιχτής συζήτησης

Όταν ένα θέμα θεωρείται ντροπιαστικό ή «απαγορευμένο», δεν συζητιέται ανοιχτά. Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο: η άγνοια φέρνει φόβο, ο φόβος φέρνει προκατάληψη, και η προκατάληψη ενισχύει το ταμπού. Πολλοί μεγαλώνουν νιώθοντας ενοχή ή ντροπή για τη σεξουαλικότητά τους απλώς επειδή κανείς δεν τους έδωσε τα σωστά εργαλεία να την κατανοήσουν.

5. Κοινωνικοί ρόλοι και έλεγχος

Το σεξουαλικό ταμπού ήταν και παραμένει μέσο ελέγχου. Ειδικά οι γυναίκες υπέστησαν αυστηρό έλεγχο της σεξουαλικότητάς τους ως τρόπο διατήρησης της «ηθικής» της κοινωνίας. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός επίσης χρησιμοποιήθηκε για να οριοθετήσει το «φυσιολογικό» και το «αποδεκτό». Μας έμαθαν να ντρεπόμαστε. Από παιδιά ακούμε: «Μην μιλάς έτσι», «Αυτό δεν λέγεται», «Αυτό είναι ντροπή», «Τι θα πει ο κόσμος;». Η ντροπή κολλάει πάνω μας πριν καν καταλάβουμε τι είναι το σεξ. Και κάπως έτσι μεγαλώνουμε πιστεύοντας ότι η επιθυμία είναι βρόμικη και η αγάπη, αν δεν είναι “κανονική”, είναι λάθος.

Συμπερασματικά, το σεξ και ο σεξουαλικός προσανατολισμός έγιναν ταμπού όχι επειδή είναι κάτι κακό ή ανήθικο, αλλά επειδή η κοινωνία έμαθε να τα φοβάται και να τα ελέγχει. Όσο πιο ανοιχτά μιλάμε, τόσο περισσότερο σπάμε τα δεσμά της προκατάληψης και ανοίγουμε δρόμους σε μια πιο ελεύθερη και υγιή κοινωνία. Όταν δεν μιλάς για κάτι, το αφήνεις να σαπίζει στο σκοτάδι. Έτσι χτίζονται τα ταμπού: με τη σιωπή, με τα μισόλογα, με την ενοχή που περνάει από γενιά σε γενιά σαν κρυμμένη αρρώστια.

Ας κλείσουμε σήμερα με τα Κρυμμένα του Κωνσταντίνου Καβάφη

Aπ’ όσα έκαμα κι απ’ όσα είπα

να μη ζητήσουνε να βρουν ποιος ήμουν.

Εμπόδιο στέκονταν και μεταμόρφωνε

τες πράξεις και τον τρόπο της ζωής μου.

Εμπόδιο στέκονταν και σταματούσε με

πολλές φορές που πήγαινα να πω.

Οι πιο απαρατήρητές μου πράξεις

και τα γραψίματά μου τα πιο σκεπασμένα —

από εκεί μονάχα θα με νιώσουν.

Aλλά ίσως δεν αξίζει να καταβληθεί

τόση φροντίς και τόσος κόπος να με μάθουν.