Καλημέρα σας
Με ρωτάτε
«προκαλούν τα δόντια οργανικές παθήσεις;»
Ναι, σωστά το έχεις ακούσει! Η στοματική υγεία δεν είναι ανεξάρτητη από τη γενική υγεία. Ένα χαλασμένο δόντι ή παραμελημένη περιοδοντίτιδα μπορεί μεσο-μακροπρόθεσμα να συμβάλει σε σοβαρές ή και απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις.
Τα προβληματικά δόντια και γενικότερα η κακή στοματική υγεία μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν αρκετές σοβαρές ασθένειες στον οργανισμό. Θα σας εξηγήσω πιο αναλυτικά για ασθένειες που σχετίζονται με προβλήματα στο στόμα και τα δόντια:
Οι μηχανισμοί της απειλής
Όταν τα δόντια προσβάλλονται από φλεγμονή ή λοίμωξη, βακτήρια και τοξίνες περνούν στην κυκλοφορία του αίματος μέσω των μικρών αγγείων του πολφού. Από εκεί, μπορούν να επηρεάσουν ζωτικά όργανα, προκαλώντας φλεγμονώδεις αντιδράσεις ή άμεσες λοιμώξεις.
Τεκμηριωμένοι κίνδυνοι
Ενδοκαρδίτιδα
Η American Heart Association τονίζει ότι ενδοδοντικές λοιμώξεις (όπως αποστήματα) αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ενδοκαρδίτιδας, ιδιαίτερα σε άτομα με προϋπάρχουσες καρδιοπάθειες (AHA Guidelines, 2021).
Καρδιαγγειακά νοσήματα
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Dental Research το 2016 έδειξε ότι οι ασθενείς με ιστορικό ενδοδοντικής θεραπείας είχαν αυξημένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, ακόμα και όταν ελέγχθηκαν άλλοι παράγοντες κινδύνου (Ioannidou et al., 2016).
Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2
Σύμφωνα με ανασκόπηση στο Journal of Clinical Periodontology (2018), η χρόνια φλεγμονή από στοματικές λοιμώξεις δυσχεραίνει τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα και αυξάνει την αντίσταση στην ινσουλίνη (Chapple et al., 2018).
Αναπνευστικές λοιμώξεις
Το Journal of Periodontology αναφέρει ότι η εισπνοή παθογόνων από μολυσμένα δόντια αυξάνει τον κίνδυνο πνευμονίας, ειδικά σε ηλικιωμένους και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς (Scannapieco et al., 2003).
Νόσος Alzheimer
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις διαπίστωσαν την παρουσία του βακτηρίου Porphyromonas gingivalis (προερχόμενο από στοματικές λοιμώξεις) σε εγκεφαλικά δείγματα ασθενών με Alzheimer, υποδεικνύοντας πιθανή αιτιολογική συσχέτιση (Dominy et al., 2019).
Ποιοι είναι μηχανισμοί με τους οποίους προκαλούνται;
– Φλεγμονή: Η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα είναι φλεγμονώδεις παθήσεις των ούλων. Οι χρόνιες φλεγμονές αυξάνουν επίπεδα προφλεγμονωδών ουσιών (όπως ιντερλευκίνες και TNF-α) στο αίμα, γεγονός που επιβαρύνει άλλα όργανα, ειδικά την καρδιά και τα αγγεία.
– Διασπορά βακτηρίων στο αίμα (βακτηριαιμία): Από μολυσμένα δόντια και ούλα, τα βακτήρια μπορούν να περάσουν στο κυκλοφορικό σύστημα και να εγκατασταθούν σε άλλα όργανα, προκαλώντας ενδοκαρδίτιδα (μόλυνση καρδιακών βαλβίδων) ή πνευμονικές λοιμώξεις.
– Επιβάρυνση του ανοσοποιητικού συστήματος: Η συνεχής παρουσία λοίμωξης στο στόμα κρατά το ανοσοποιητικό σύστημα σε συνεχή ενεργοποίηση, κουράζοντάς το και επιτρέποντας σε άλλες ασθένειες να εκδηλωθούν ή να χειροτερέψουν.
– Διαταραχή στον έλεγχο του σακχάρου: Σε διαβητικούς ασθενείς, οι στοματικές λοιμώξεις κάνουν πιο δύσκολο τον έλεγχο της γλυκόζης, και αντιστρόφως ο κακός έλεγχος σακχάρου επιδεινώνει τις λοιμώξεις.
Ενδοδοντικές λοιμώξεις και συστηματικές επιπτώσεις:
Οι παθήσεις των δοντιών, όπως η τερηδόνα και οι ενδοδοντικές λοιμώξεις, μπορούν να έχουν ευρύτερες συνέπειες για τον οργανισμό, επηρεάζοντας ζωτικά όργανα και συστήματα.
Η τερηδόνα, αν και συχνά θεωρείται απλή οδοντική βλάβη, μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρότερες καταστάσεις. Όταν η μόλυνση φτάσει στον πολφό του δοντιού, μπορεί να προκαλέσει ενδοδοντικές λοιμώξεις. Αυτές οι λοιμώξεις μπορούν να επιτρέψουν στα βακτήρια να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, οδηγώντας σε συστηματικές φλεγμονώδεις αντιδράσεις και αυξάνοντας τον κίνδυνο για παθήσεις όπως καρδιοπάθειες και διαβήτη .
Η χρόνια φλεγμονή που προκαλείται από οδοντικές λοιμώξεις δεν περιορίζεται μόνο στο στόμα. Μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ή επιδείνωση συστηματικών παθήσεων, όπως η αθηροσκλήρωση, η οποία σχετίζεται με καρδιαγγειακά νοσήματα .
Προειδοποιητικά σημάδια στο στόμα:
Αιμορραγία ούλων
Συνήθως ένδειξη ουλίτιδας ή περιοδοντίτιδας, αλλά μπορεί επίσης να σχετίζεται με διαβήτη ή ακόμα και αιματολογικά προβλήματα.
Κακοσμία στόματος (δυσοσμία)
Μπορεί να σημαίνει λοίμωξη στο στόμα, αλλά και γαστρικά προβλήματα, διαβήτη (ιδιαίτερα όταν μυρίζει ασετόνη) ή νεφρική ανεπάρκεια.
Ξηροστομία (ξηρό στόμα)
Σχετίζεται με σακχαρώδη διαβήτη, αυτοάνοσα νοσήματα (όπως σύνδρομο Sjögren) ή παρενέργεια φαρμάκων.
Λευκές ή κοκκινωπές πλάκες στον βλεννογόνο του στόματος
Μπορεί να υποδεικνύουν μυκητίαση (ιδίως σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα) ή ακόμη και προκαρκινικές αλλοιώσεις.
Πληγές που δεν επουλώνονται
Πληγές στο στόμα που διαρκούν πάνω από 2 εβδομάδες πρέπει να εξεταστούν άμεσα, γιατί μπορεί να είναι σημάδι στοματικού καρκίνου ή συστηματικού προβλήματος.
Κινητικότητα δοντιών χωρίς εμφανή λόγο
Μπορεί να υποδηλώνει σοβαρή περιοδοντίτιδα αλλά και μεταβολικά νοσήματα, όπως ο διαβήτης.
Πόνος στη γνάθο ή γύρω από τα αυτιά
Πιθανή σχέση με καρδιαγγειακά προβλήματα (ο πόνος στο κάτω σαγόνι μπορεί να εμφανιστεί σε καρδιακή προσβολή, ειδικά στις γυναίκες).
Πρόληψη: Η καλύτερη θεραπεία
Η διατήρηση καλής στοματικής υγείας είναι κρίσιμη για την πρόληψη σοβαρών επιπλοκών. Είναι αναπόσπαστο μέρος της γενικής υγείας. Η φροντίδα των δοντιών δεν είναι μόνο θέμα αισθητικής, αλλά ουσιαστική προϋπόθεση για την πρόληψη σοβαρών οργανικών παθήσεων.
Οδηγός για Ολιστική Στοματική Φροντίδα
1. Σωστό Βούρτσισμα
Βούρτσισε 2 φορές την ημέρα, τουλάχιστον για 2 λεπτά.
Χρησιμοποίησε οδοντόβουρτσα με μαλακές τρίχες και οδοντόκρεμα με φθόριο.
Μην ξεχνάς να βουρτσίζεις και τη γλώσσα! (Μαζεύει πολλά βακτήρια.)
2. Χρήση Οδοντικού Νήματος ή Μεσοδόντιων Βουρτσών
Καθάρισε μεταξύ των δοντιών τουλάχιστον μία φορά τη μέρα.
Έτσι αφαιρείς την πλάκα και τα υπολείμματα που προκαλούν φλεγμονές.
3. Στοματικό Διάλυμα
Προτίμησε διάλυμα χωρίς αλκοόλ και με αντισηπτική δράση (αν το συστήσει ο οδοντίατρος).
Βοηθάει στη μείωση βακτηρίων και δροσίζει το στόμα.
4. Σωστή Διατροφή
Περιόρισε τη ζάχαρη (καραμέλες, αναψυκτικά, γλυκά).
Κατανάλωσε πλούσια σε φυτικές ίνες τρόφιμα (π.χ. φρούτα, λαχανικά).
Πρόσθεσε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο και βιταμίνη D για δυνατά δόντια.
5. Προληπτικές Επισκέψεις στον Οδοντίατρο
Τουλάχιστον 2 φορές τον χρόνο για καθαρισμό και έλεγχο.
Ο οδοντίατρος δεν είναι απλός οδοντοτεχνίτης, είναι ειδικός γιατρός. Μπορεί να ανιχνεύσει νωρίς κρυφές φλεγμονές ή άλλες απειλές.
6. Διακοπή Καπνίσματος
Το κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο περιοδοντίτιδας και στοματικού καρκίνου.
Επίσης δυσκολεύει την επούλωση των ιστών στο στόμα.
7. Έλεγχος Υποκείμενων Παθήσεων
Αν έχεις διαβήτη, καρδιακά προβλήματα ή αυτοάνοσα, παρακολούθησέ τα στενά με το γιατρό σου.
Η καλή γενική υγεία βοηθά το στόμα — και το αντίστροφο.
8. Άμεση αντιμετώπιση συμπτωμάτων
Πόνος, αιμορραγία, πρήξιμο, μυρωδιές → Μην περιμένεις! Εξέταση άμεσα.
Συμπερασματικά, το στόμα είναι καθρέφτης του οργανισμού. Αν το φροντίζεις σωστά, προσφέρεις πολλαπλή προστασία στην καρδιά, τα πνευμόνια, τον εγκέφαλο, ακόμα και στον μεταβολισμό σου.
Να είστε καλά και προσέξτε τα δόντια σας, θα είσαστε ακόμη καλύτερα
Γιώργος Δ. Καλλιβρούσης