Παρακολούθησα σήμερα μια πολύ ενδιαφέρουσα τηλεδιάσκεψη, η οποία αφορούσε το Πολεοδομικό Σχέδιο της Άνδρου.
Η ενημέρωση υπήρξε αρκούντως κατατοπιστική, δεν άφησε κανένα κενό και έθεσε τα δεδομένα στην πραγματική τους βάση, χωρίς κορώνες, κομπασμούς, υπερβολές αμφιβολίες, προκαταλήψεις.
Έγινε ένας πολύ ώριμος και γόνιμος διάλογος, με βάση τα πραγματικά δεδομένα, τα οποία δεν αμφισβητούνται και δρομολογήθηκαν τα επόμενα βήματα, χωρίς κανένα περιθώριο για τις συνήθεις περιττές μοχλεύσεις.
Πάντα μετά από κάποια γεγονότα, αυτά που κατά κρίσιν θεωρούνται σημαντικά, έρχονται κάποιες σκέψεις και η διάθεση να τις μοιραστούμε. Η παρούσα σκέψη, λοιπόν, είναι τεχνοκράτες ή πολιτικοί; Η απάντηση είναι πάντα η ίδια. Ο καθένας τη δουλειά του. Α ς το αναλύσουμε λίγο.
Σε όλο τον πλανήτη, στη χώρα μας αλλά και στις μικρές κοινωνίες που ζούμε, οι πολιτικές αντιπαραθέσεις είναι έντονες και συχνά φορτισμένες από ιδεολογικές συγκρούσεις ή σκοπιμότητες.
Η παρουσία των τεχνοκρατών και της επιστήμης τους στον δημόσιο βίο αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία, καθώς ο όγκος των πληροφοριών και της παραφιλολογίας μαζί δημιουργούν συγχύσεις που οδηγούν σε ανυπόστατες αντιπαραθέσεις.
Οι τεχνοκράτες, επηρεάζουν πλέον όλο και περισσότερο τη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών, όχι μέσα από ρητορική, αλλά μέσω της τεκμηριωμένης γνώσης και της επιστημονικής μεθοδολογίας.
Η αξία των τεχνοκρατών έγκειται στο γεγονός ότι μπορούν να προσφέρουν λύσεις σε σύνθετα προβλήματα βασιζόμενοι σε δεδομένα, ανάλυση και εμπειρική τεκμηρίωση.
Σε περιόδους κρίσης, όπως οικονομικές υφέσεις, πανδημίες ή κλιματικές απειλές, η φωνή της επιστήμης λειτουργεί ως σταθερός οδηγός ανάμεσα στις αντιφατικές απόψεις και τις πιέσεις της κοινής γνώμης.
Οι τεχνοκράτες, χωρίς να είναι απαραίτητα ουδέτεροι, επιχειρούν να φέρουν στην επιφάνεια μια κοινά αποδεκτή «αλήθεια», η οποία δεν εξαρτάται από πολιτικές σκοπιμότητες αλλά από αντικειμενικά στοιχεία.
Η παρέμβασή τους δεν καταργεί την πολιτική διαδικασία, αντίθετα, τη συμπληρώνει. Οι πολιτικοί έχουν τον ρόλο της εκπροσώπησης και της λήψης αποφάσεων με βάση τη βούληση των πολιτών.
Οι τεχνοκράτες, από την άλλη, διαμορφώνουν το υπόβαθρο πάνω στο οποίο μπορεί να στηριχθεί μια αποτελεσματική και δίκαιη πολιτική. Μέσω μελετών, μοντέλων πρόβλεψης, αξιολογήσεων και εισηγήσεων, βοηθούν στον περιορισμό της αβεβαιότητας και ενισχύουν τη λογική συνέπεια των επιλογών.
Η επιστημονική τεκμηρίωση λειτουργεί επίσης ως αποσυμπιεστής εντάσεων. Σε ζητήματα που προκαλούν διχασμό, η προσφυγή στην επιστήμη μπορεί να μειώσει την πόλωση και να δημιουργήσει κοινό τόπο.
Και τι θα κάνουμε θα δώσουμε τα κλειδιά της εξουσίας στους τεχνοκράτες; Τι τους θέλουμε τους πολιτικούς; Όχι δεν θα δώσουμε τα κλειδιά στους τεχνοκράτες.
Η τεχνοκρατική παρέμβαση δεν είναι χωρίς κινδύνους. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι η επιστήμη δεν είναι πάντα απόλυτη ούτε ανεπηρέαστη.
Οι τεχνοκράτες αποτελούν κρίσιμο κρίκο στην αλυσίδα της δημόσιας ζωής. Φέρνουν τη φωνή της λογικής και της επιστήμης σε ένα περιβάλλον που συχνά κατακλύζεται από συναισθηματισμό και σύγκρουση.
Η συμβολή τους στην αναζήτηση της αλήθειας και στην εξομάλυνση των εντάσεων καθιστά τη δημοκρατία πιο ώριμη, πιο ορθολογική και τελικά πιο αποτελεσματική.
Οι πολιτικοί, όμως, είναι εκείνοι που παίρνουν τις αποφάσεις…
Γιάννης Βαθυάς