Οφείλω να πω ότι η σχέση μου με τη ζωγραφική είναι στη νηπιακή κατάσταση μου αρέσει δεν μου αρέσει. Και οι Ξερολιθιές της Ειρήνης Δανιόλου-Νεοφύτου που εκτίθενται στην Καίρειο Βιβλιοθήκη μου άρεσαν.
Ο εικαστικός εμπλουτισμός με παστέλ χρώματα στο γκρίζο τοπίο αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τη δύναμη της τέχνης. Η έκθεση η οποία στεγάζεται σε ένα σπάνιο αρχιτεκτόνημα θα δέχεται επισκέπτες μέχρι τα τέλη Ιουλίου.
Με τις λέξεις τα καταφέρνω κάπως καλύτερα και με συγκίνησαν τα σύντομα σημειώματα που συνοδεύουν τους πίνακες.
-Πέτρες που στέγασαν όνειρα
-Αναβαθμίδες για τον ουρανό
-Σμιλεύοντας τοπία στις εμπασιές της Άνδρου
-Καρυάτιδες στο πέρασμα των ανέμων
-Πέτρες που φώλιασε η ζωή
-Πέτρες που σόδιασαν καρπό
-Βιγλάτορες για όσα φέρνει η θάλασσα
-Θραύσματα μνημείων τραύματα τοπίων οιμωγή της ιστορίας
Πόσο όμορφα λόγια… Πόση ζωή δίνουν σε κάτι φαινομενικά άψυχο… Πέτρες που στέγασαν όνειρα… Πέτρες που φώλιασε η ζωή… Οιμωγή της ιστορίας…
Βλέπεις τους πίνακες, διαβάζεις τα λόγια και κινηματογραφείς στο νου ροζιασμένα χέρια ρυτιδιασμένων ανθρώπων να τοποθετούν με μαστοριά μία μία τις πέτρες και κάθε πέτρα να κουβαλά μια ιστορία, μια ψυχή.
Μου ήρθε στο νου και μια βόλτα σε μεγάλο υψόμετρο, πάνω από τη Βουρκωτή, στο καταχείμωνο με τον δυνατό ψυχρό αέρα να διαπερνά το κορμί.
Τότε, εκεί πρωτοθαύμασα τις ξερολιθιές της Άνδρου. Έναν από τους σημαντικότερους μάρτυρες της παραδοσιακής αγροτικής ζωής και αρχιτεκτονικής του νησιού. Κατασκευασμένες με την τεχνική της ξερολιθιάς, δηλαδή χωρίς τη χρήση συνδετικού υλικού, οι πέτρινες αυτές κατασκευές διαμόρφωσαν το ανάγλυφο του νησιού, οριοθετώντας καλλιέργειες, στηρίζοντας πρανή και συγκρατώντας πολύτιμο νερό και χώμα. Οι ξερολιθιές, πέρα από τη χρηστικότητά τους, αποτελούν πολιτισμικό σύμβολο αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και τοπίου. Δεν είναι τυχαίο πως το 2018 η τέχνη της ξερολιθιάς αναγνωρίστηκε από την UNESCO ως Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας.
Μέσα από το έργο της, η Ειρήνη Δανιόλου – Νεοφύτου δεν αποτυπώνει απλά ένα στοιχείο του κυκλαδίτικου τοπίου, αλλά αναδεικνύει τη βαθιά πολιτισμική και συναισθηματική αξία των ξερολιθιών ως σύμβολα μνήμης, κόπου και επιμονής. Η έκθεση καλεί τον θεατή να δει τις ξερολιθιές όχι μόνο ως αρχιτεκτονήματα, αλλά ως πολιτιστικά αποτυπώματα μιας ολόκληρης εποχής.
Γιάννης Βαθυάς