Θα σας πάω μια μικρή γευστική βόλτα μέχρι τη Μήλο. Κάπαρη, πιταράκια, κριθαλοκουλούρα με ντομάτα, (αυτό που το λέμε γκουρμέ ντάκο τρομάρα μας, για να μην πω για τα ψωμιά που γίνανε panini και δεν τα τρώνε ούτε οι γλάροι) γλυκό κουφέτο, καρπουζόπιτα. Ντόπια λαχανικά με «παλιό σπόρο του παπού», ψάρια σαβόρο.
Προϊόντα και παράγωγά τους που πάντα προμηθευόμαστε για να ξεχειμωνιάσουμε στην Αθήνα. Όχι από πεινασμένο στομάχι, αλλά από πείνα νοσταλγίας, λαχτάρα του τόπου μας, επαφή με τη ρίζα μας.
Από τα πρώτα πράγματα που με ρώτησαν στην Άνδρο ήταν αν έφαγα φουρτάλια. Δοκίμασα, μου άρεσε. Και ένα απίθανο μέλι, μυρωδικό, εύγεστο που δεν θες ούτε ψωμί, το τρως έτσι με το κουτάλι. Για να μην πω για τα γλυκά.
Και άλλα προϊόντα και ειδικά τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια τα οποία τίμησα δεόντως. Αλλά και τα λεμόνια τα οποία μαζί με τα παράγωγά τους παρουσιάστηκαν πριν από λίγες ημέρες σε μια άψογα οργανωμένη γιορτή του Δήμου Άνδρου.
Έρχεται τώρα, στις 11 Ιουλίου στο Κόρθι, το 1ο Φεστιβάλ Παραδοσιακών Προιόντων της Άνδρου. Η προετοιμασία είναι μεθοδική και έχει ξεκινήσει από καιρό. Ο ζήλος των ανθρώπων που θα συμμετέχουν και σε τούτο το κάλεσμα του Δήμου είναι εντυπωσιακός.
Παρόμοιες εκδηλώσεις οργανώνονται, όλο το χρόνο σε όλη την Ελλάδα. Και τούτο σημαίνει πολλά. Η χώρα μας είναι πλούσια σε ιστορία, πολιτισμό και φυσική ποικιλομορφία. Κάθε τόπος της έχει να επιδείξει μοναδικά τοπικά προϊόντα, τα οποία αποτελούν κομμάτι της ταυτότητάς του. Αυτά τα προϊόντα δεν είναι απλώς τρόφιμα ή αγαθά. Είναι φορείς παράδοσης, μνήμης και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Τα τοπικά προϊόντα, όπως το λάδι στην Καλαμάτα, η φέτα στη Θεσσαλία, τα σύκα στην Εύβοια, το κρασί στη Νεμέα, οι πατάτες στη Νάξο και τα αμύγδαλα στον Τύρναβο, δεν είναι μόνο οικονομικά σημαντικά για τις τοπικές κοινωνίες αλλά και σύμβολα ποιότητας και αυθεντικότητας.
Κάθε προϊόν έχει τις ρίζες του στον τόπο παραγωγής του, συνδέεται με το κλίμα, το έδαφος και τις τεχνικές που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά. Αυτή η μοναδικότητα δημιουργεί μια ισχυρή πολιτισμική αξία που οι κάτοικοι τιμούν και επιθυμούν να διατηρήσουν ζωντανή.
Αυτές οι ίδιες ρίζες είναι οι τοπικές γιορτές προς τιμήν αυτών των προϊόντων. Δεν είναι απλά εμπορικές ή διαφημιστικές εκδηλώσεις. Είναι ευκαιρίες συνάντησης, συμμετοχής και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.
Μέσα από τις γιορτές αυτές, οι ντόπιοι ξαναβρίσκουν τις ρίζες τους, τιμούν τους προγόνους τους και δείχνουν υπερηφάνεια για τον τόπο τους. Παράλληλα, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την τοπική κουζίνα, τη μουσική, τα έθιμα και τις παραδόσεις κάθε περιοχής.
Επιπλέον, οι γιορτές των τοπικών προϊόντων ενισχύουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, καθώς προωθούν τη χρήση φυσικών πόρων με σεβασμό προς το περιβάλλον και ενθαρρύνουν την καλλιέργεια και παραγωγή με παραδοσιακές μεθόδους. Συμβάλλουν επίσης στη διατήρηση της αγροτικής ζωής και εμποδίζουν την εγκατάλειψη της υπαίθρου.
Τα τοπικά προϊόντα στην Ελλάδα είναι κάτι πολύ περισσότερο από προϊόντα διατροφής ή εμπορικά αγαθά. Είναι φορείς πολιτισμού και παράδοσης, και οι γιορτές που οργανώνονται προς τιμήν τους είναι γιορτές ταυτότητας, ενότητας και δημιουργικότητας. Αποτελούν ένα πολύτιμο κομμάτι της σύγχρονης πραγματικότητας, γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν και προσφέροντας ελπίδα για ένα βιώσιμο μέλλον.
Γιάννης Βαθυάς