Κατά καιρούς, ο Δήμος Άνδρου αλλά και άλλοι Δήμοι ανά την επικράτεια, ειδικά οι νησιωτικοί, βρίσκονται στο στόχαστρο κριτικής για τον τρόπο που διαχειρίζονται το νερό. Ορισμένοι μιλούν για ανεπαρκείς παρεμβάσεις. Όμως μόνο αδράνεια δεν υπάρχει. Αντιθέτως γίνονται διαρκείς προσπάθειες για να αντιμετωπιστεί οποιοδήποτε πρόβλημα αλλά και προγραμματισμός έργων. Είναι γνωστό στους πάντες ότι έχουν δρομολογηθεί λύσεις όπως η εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης, η συντήρηση των δικτύων και η αναζήτηση με κάθε τρόπο υδάτινων πόρων.
Δυστυχώς ζούμε στην εποχή που δεν περιμένουμε την περίφημη κλιματική αλλαγή, αλλά τη βιώνουμε. Περιορισμένα αποθέματα, ξηρασία και στα νησιά τους δύσκολους θερινούς μήνες αυξημένες ανάγκες λόγω τουρισμού.
Ο κάθε τόπος, η κάθε περιφέρεια, το κάθε νησί δεν είναι μια αποσπασματική οντότητα αλλά μέρος ενός συνόλου, εν προκειμένω ενός κράτους.
Οι σημερινές ανακοινώσεις του πρωθυπουργού, έρχονται να επιβεβαιώσουν ότι το πρόβλημα της λειψυδρίας δεν είναι τοπικό, αλλά εθνικό και παγκόσμιο. Οι τοπικές επικρίσεις χάνουν κάθε βάση. Η ίδια η κυβέρνηση μιλά για επείγουσα ανάγκη μεταρρυθμίσεων σε όλα τα επίπεδα, γιατί η Ελλάδα κατατάσσεται ήδη στις 20 χώρες με υψηλό κίνδυνο λειψυδρίας, ενώ τα αποθέματα νερού στην Αττική έχουν μειωθεί κατά 50% σε μόλις τρία χρόνια.
Σύμφωνα με τις σημερινές εξαγγελίες, το νέο Εθνικό Σχέδιο στοχεύει σε μια ριζική αναδιοργάνωση της διαχείρισης των υδάτων:
- Συγχώνευση των οργανισμών ύδρευσης – εκατοντάδες μικροί φορείς θα ενταχθούν σε ισχυρότερα σχήματα, ώστε να βελτιωθεί η συντήρηση και να περιοριστούν οι διαρροές που σήμερα φτάνουν το 50%.
- Έργα αφαλάτωσης και νέα φράγματα – ειδικά στα νησιά, για να μειωθεί η εξάρτηση από υπόγειες πηγές που στερεύουν.
- Ταμείο Υποδομών Νερού – για αντιπλημμυρικά έργα, ενίσχυση δικτύων και σύγχρονα συστήματα διαχείρισης.
- Καθεστώς ειδικής παρακολούθησης – σε Αττική, Κρήτη και άλλες ζώνες υψηλού κινδύνου, ώστε να υλοποιηθούν άμεσα έργα και μέτρα εξοικονόμησης.
«Το νερό είναι και θα παραμείνει δημόσιο αγαθό», τόνισε ο Πρωθυπουργός, ξεκαθαρίζοντας ότι οι πρωτοβουλίες αυτές δεν αποσκοπούν σε ιδιωτικοποιήσεις, αλλά σε αποτελεσματική και δίκαιη διαχείριση. Η πολιτεία αναγνωρίζει ότι η κλιματική κρίση, η ανομβρία και η σπατάλη καθιστούν το ζήτημα άμεσης προτεραιότητας.
Δεν φταίει μόνο η έλλειψη υποδομών για τη σημερινή κρίση. Φταίει και η νοοτροπία της υπερκατανάλωσης. Από ιδιώτες που γεμίζουν πισίνες και ποτίζουν γκαζόν αλόγιστα, μέχρι επιχειρήσεις που δεν υιοθετούν ανακυκλωτικά συστήματα, η σπατάλη νερού υπονομεύει κάθε συλλογική προσπάθεια. Το εθνικό σχέδιο προβλέπει αυστηρότερους ελέγχους, έξυπνους μετρητές και κλιμακωτές χρεώσεις, ώστε να περιοριστούν αυτές οι συμπεριφορές.
Όμως πέρα από τα μέτρα, χρειάζεται συνείδηση. Το νερό δεν είναι ανεξάντλητο. Χωρίς αλλαγή στάσης, ούτε τα πιο εξελιγμένα έργα υποδομής δεν θα είναι αρκετά. Η ατομική ευθύνη, ειδικά στο θέμα του νερού, είναι τεράστια. Και οι αντιπολιτευτικές κορώνες περιττές.
Γιάννης Βαθυάς