Σε κάθε κοινωνία που θέλει να προχωρήσει, ο διάλογος είναι θεμέλιο. Ο σεβασμός στη διαφορετική άποψη και η ελευθερία της κριτικής δεν είναι πολυτέλεια, αλλά όρος δημοκρατίας. Όμως, διάλογος χωρίς σεβασμό και γνώση των πραγματικών δεδομένων δεν είναι διάλογος, είναι φθορά, είναι θόρυβος. Η Άνδρος, κάθε τόπος, χρειάζεται συζήτηση ουσίας, με επιχειρήματα και προτάσεις, όχι εύκολες καταγγελίες και μηδενισμό. Γιατί όποιος θέλει να δει το νησί να προχωρά, πρέπει να κοιτάξει γύρω του χωρίς παρωπίδες, να αναγνωρίσει τα προβλήματα, αλλά και να παραδεχτεί την πρόοδο που συντελείται με συνέπεια τα τελευταία χρόνια.
Η σημερινή δημοτική αρχή της Άνδρου έχει επιλέξει τον δύσκολο δρόμο, όχι τις εντυπωσιακές εξαγγελίες, αλλά τη συστηματική δουλειά. Το νησί έχει πολλές ανάγκες, και κατάφερε να οργανώσει, να συντονίσει και να θέσει σε τροχιά υλοποίησης έργα που αλλάζουν σταδιακά την εικόνα και την καθημερινότητα του τόπου. Η πρόοδος δεν είναι ποτέ στιγμιαία, αλλά αποτέλεσμα συνέπειας και σχεδίου, κι αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα στην Άνδρο.
Στην καθημερινότητα, που είναι το πιο αυστηρό κριτήριο κάθε δημοτικής αρχής, οι αλλαγές είναι ορατές. Η βελτίωση στην καθαριότητα, στη συντήρηση των δρόμων, στους δημόσιους χώρους και στα σχολεία είναι αποτέλεσμα μεθοδικής δουλειάς. Οι παρεμβάσεις σε δεκάδες κοινότητες, δείχνουν μια διοίκηση που δεν περιορίζεται στο κέντρο, αλλά βλέπει το νησί ολόκληρο. Είναι εύκολο να κατηγορείς, δύσκολο όμως να κατανοήσεις τι σημαίνει να λειτουργεί ένας Δήμος με τέτοια γεωμορφολογία, δεκάδες οικισμούς και χιλιάδες ανάγκες, ακόμα κι αν έχεις κάποια σχετική εμπειρία. Είναι περιττό να προστεθεί το μέγα ελληνικό θέμα της γραφειοκρατίας.
Αυτός ο ρεαλισμός φαίνεται και στα μεγάλα έργα. Το λιμάνι του Γαυρίου αποτελεί ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ένα χρόνιο αίτημα, μια αναγκαιότητα για την ασφάλεια, την οικονομία και το μέλλον του νησιού. Για πρώτη φορά, έχει προωθηθεί μελέτη, διασφαλισμένη χρηματοδότηση και καθαρό σχέδιο υλοποίησης. Το νέο λιμάνι δεν είναι πολυτέλεια, αλλά έργο ζωτικής σημασίας για τη σύνδεση, την τουριστική ανάπτυξη και την καθημερινή λειτουργία του τόπου. Κάθε καθυστέρηση, κάθε ισοπεδωτική κριτική που αντιμετωπίζει αυτό το έργο με καχυποψία, στην πραγματικότητα καθυστερεί την πρόοδο και αδικεί την ίδια την Άνδρο. Η δημοτική αρχή, με σταθερά βήματα και τεχνική τεκμηρίωση, προχωρά ένα έργο που θα κρίνει την πορεία του νησιού για τις επόμενες δεκαετίες.
Αντίστοιχη σημασία έχει και το Κλειστό Γυμναστήριο στο Γαύριο. Ένα έργο που για χρόνια ακουγόταν ως επιθυμία, γίνεται πράξη. Η χρηματοδότηση έχει εξασφαλιστεί, οι μελέτες ολοκληρώθηκαν και η Άνδρος ετοιμάζεται να αποκτήσει μια σύγχρονη αθλητική υποδομή που θα εξυπηρετεί όχι μόνο αθλητές και συλλόγους, αλλά και ευρύτερες κοινωνικές ανάγκες. Είναι επένδυση στη νέα γενιά, στη συνοχή και στην εξωστρέφεια της κοινωνίας. Όταν βλέπεις παιδιά να προπονούνται σε υποτυπώδεις χώρους και τώρα να αποκτούν ένα ασφαλές και αξιοπρεπές περιβάλλον, καταλαβαίνεις ότι αυτή η διοίκηση δεν ασχολείται με επικοινωνία, αλλά με ουσία.
Στα θέματα ύδρευσης, ο Δήμος έχει να διαχειριστεί ένα πολυσύνθετο παγκόσμιο πρόβλημα και τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Κι όμως, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Όλα αυτά δεν είναι θεαματικά έργα, αλλά είναι απολύτως αναγκαία για να διασφαλιστεί νερό καθαρό και επαρκές για κατοίκους και επισκέπτες. Αντί να διαχειρίζεται κρίσεις, η δημοτική αρχή επενδύει σε πρόληψη, κι αυτό είναι ίσως η μεγαλύτερη ένδειξη σοβαρότητας. Η πρωτοβουλία εγκατάστασης αφαλατωτών και η πρώτη υδρογεωλογική μελέτη αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.
Στον τομέα της υγείας και της παιδείας, η παρουσία του Δήμου είναι συνεχής. Από τη στήριξη του Κέντρου Υγείας με τεχνικές παρεμβάσεις και εξοπλισμό, τις προσπάθειες για εμπλουτισμό με επιστημονικό προσωπικό, οι οποίες αποτέλεσαν πανελλήνιο παράδειγμα, μέχρι τις συνεργασίες με τις σχολικές κοινότητες για τη συντήρηση και αναβάθμιση των σχολικών μονάδων, αποδεικνύεται ότι υπάρχει σχέδιο, όχι απλή διαχείριση. Ούτε η υγεία ούτε η παιδεία είναι αρμοδιότητες που ανήκουν αποκλειστικά στον Δήμο, όμως η δημοτική αρχή δεν κρύβεται πίσω από αυτό. Συμμετέχει, διεκδικεί και υποστηρίζει.
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται και στα ζητήματα πολιτισμού, ιστορικής ταυτότητας και μελλοντικής προοπτικής. Το Ξενία, κτίριο αρχιτεκτονικής και μνήμης, έχει επανέλθει στο προσκήνιο, μετά από πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής, με σαφή στόχο να αξιοποιηθεί, με όποιο τρόπο επιλεγεί, με σεβασμό και να αναδειχθεί ως σημείο αναφοράς, όχι ως εγκαταλελειμμένο κουφάρι, ενώ μετά από πρωτοβουλίες πάλι του δήμου, ελήφθη μέριμνα σε ζητήματα ασφάλειας.
Ταυτόχρονα, το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο προχωρά με πλήρη θεσμική θωράκιση και τεχνοκρατική τεκμηρίωση, διαβούλευση με ειδικούς επιστήμονες και κατοίκους, με στόχο να δώσει ξεκάθαρους κανόνες και προοπτική για ανάπτυξη που να σέβεται το περιβάλλον και την αισθητική του νησιού και συγχρόνως να δημιουργεί συνθήκες ανάπτυξης. Είναι έργα που δείχνουν προνοητικότητα, όχι απλώς διαχείριση της καθημερινότητας.
Η σημερινή διοίκηση της Άνδρου προφανώς δεν έχει το αλάθητο. Κάθε έργο, κάθε απόφαση, κάθε επιλογή είναι ανοιχτή στη δημόσια κρίση. Όμως, άλλο η δημιουργική κριτική κι άλλο η ισοπέδωση. Είναι άλλο να θες να βοηθήσεις και άλλο να καταστρέψεις. Και δυστυχώς, πολλές φορές ο δημόσιος λόγος στο νησί γλιστρά στην άρνηση, στη διχόνοια, στη μικροπολιτική. Αυτή η νοοτροπία κρατά πίσω την Άνδρο, όχι οι άνθρωποι που δουλεύουν καθημερινά για να προχωρήσει.
Χωρίς παρωπίδες, λοιπόν, σημαίνει να βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι. Να αναγνωρίζουμε την πρόοδο, να εντοπίζουμε τις αδυναμίες, αλλά να μην ακυρώνουμε την προσπάθεια. Να συζητούμε με επιχειρήματα και σεβασμό, όχι με χαρακτηρισμούς. Ο διάλογος είναι δύναμη όταν στηρίζεται στη γνώση και στην καλή πρόθεση, αλλιώς γίνεται πρόσχημα για ακινησία.
Η Άνδρος σήμερα έχει μπροστά της ευκαιρίες, έργα σε εξέλιξη και μια δημοτική αρχή που αποδεικνύει καθημερινά ότι μπορεί να σχεδιάζει, να διεκδικεί και να εκτελεί. Αυτό είναι που αξίζει να στηριχθεί, η σοβαρότητα, η συνέπεια, η μεθοδικότητα. Γιατί μόνο έτσι, με διάλογο αλλά χωρίς παρωπίδες, το νησί θα προχωρήσει με ενότητα, αυτοπεποίθηση και πραγματική προοπτική.
Και κάτι προσωπικό. Ώρες ώρες πλήττω…
Γιάννης Βαθυάς