Το συγκεκριμένο εργαλείο το θυμάμαι στα χέρια του παππού του Γιάννη και της γιαγιάς της Ανεζινιώς, να κοσκινίζει το αλεύρι για να κάνει τέτοια εποχή στη Μήλο καρπουζόπιτα. Μου το θύμισε πρωί πρωί ένας φίλος σε μια συζήτηση που είχαμε, με αφορμή τα τεκταινόμενα στην κοινωνία μας αλλά και την πολιτική, τόσο σε κεντρικό επίπεδο όσο και τοπικά.
Μέσα στο κατακαλόκαιρο και οι αντιπαραθέσεις δεν σταματούν. Απολύτως υγιές, εφόσον τηρούνται οι κανόνες. Τα γεγονότα τα δημιουργούν τα πρόσωπα. Πώς στεκόμαστε απέναντι σε πρόσωπα και γεγονότα, πώς διυλίζουμε τις προσωπικές μας σχέσεις με την κοινότητα και στην κοινότητα, τι μένει στο τέλος στο κόσκινο;
Η πολιτική δεν είναι απλώς το πεδίο λήψης αποφάσεων ή διεκδίκησης εξουσίας. Είναι πρωτίστως ανθρώπινες σχέσεις, σχέσεις που φανερώνουν, διαστρεβλώνουν ή αναδεικνύουν χαρακτήρες. Κι όσο κι αν προσπαθεί κανείς να φορέσει προσωπεία, έρχεται πάντα η στιγμή που ένα άτυπο, μα αδιάψευστο κόσκινο ξεκινά να λειτουργεί.
Αυτό το κόσκινο δεν είναι άλλο από τη δοκιμασία του χρόνου, των κρίσεων και των καθημερινών επιλογών. Είναι το φίλτρο που ξεχωρίζει τη βιτρίνα από την ουσία, το προσποιητό από το γνήσιο. Κάτω από την πίεση των πολιτικών εξελίξεων, των κοινωνικών απαιτήσεων ή ακόμα και ενός ηθικού διλήμματος, αποκαλύπτονται όσοι στέκονται με συνέπεια και όσοι λυγίζουν μπροστά στην ευκολία του λαϊκισμού ή του προσωπικού οφέλους.
Η πολιτική ζωή βρίθει από φιλίες σκοπιμότητας, εφήμερες συμμαχίες και στρατηγικές τακτικής. Οι σχέσεις που διαμορφώνονται εντός της, συχνά δεν στηρίζονται στην εμπιστοσύνη ή στον σεβασμό, αλλά σε συμφωνίες αμοιβαίου συμφέροντος. Κι όμως, όσο κι αν επιχειρεί κανείς να παίξει καλά το ρόλο του, το πραγματικό πρόσωπο δεν αργεί να φανεί. Γιατί το κόσκινο της πράξης και της κρίσης δεν χαρίζεται σε κανέναν. Εκθέτει, ξεγυμνώνει, φέρνει στην επιφάνεια την αλήθεια.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, όπου η δυσπιστία του κόσμου απέναντι στους πολιτικούς εντείνεται, η έντιμη στάση φαντάζει πολλές φορές μειονέκτημα. Και όμως, είναι η μόνη που αντέχει. Όσοι επιλέγουν να σταθούν απέναντι στην ευκολία του «όλοι έτσι κάνουν», όσοι δεν θυσιάζουν την αξιοπρέπειά τους στον βωμό της προβολής, είναι αυτοί που τελικά ξεχωρίζουν. Ίσως όχι αμέσως. Ίσως όχι με θόρυβο. Αλλά αναπόφευκτα.
Γιατί το αληθινό ήθος, η συνέπεια λόγων και έργων, δεν περνούν απαρατήρητα, έστω και αν χρειαστεί χρόνος για να αναγνωριστούν. Το κοινό έχει πιο οξυδερκές κριτήριο απ’ όσο του αποδίδεται. Μπορεί να παραπλανηθεί προσωρινά, αλλά όχι για πάντα. Οι άνθρωποι που πραγματικά αξίζουν, οι ηθικοί, οι εργατικοί, αυτοί που υπηρετούν και δεν χρησιμοποιούν τη θέση τους, διακρίνονται σαν φλόγες μέσα στο σκοτάδι.
Η πολιτική είναι ένας διαρκής αγώνας χαρακτήρων. Και μέσα σε αυτό το πεδίο, όπου τα προσωπεία πέφτουν και οι σκοποί αλλάζουν, η ανθρώπινη ποιότητα είναι εκείνη που επιβιώνει και αναδεικνύεται. Το κόσκινο, λοιπόν, είναι το απαραίτητο εργαλείο για να ξεχωρίσουν οι πραγματικά άξιοι.
Γιατί, όπως σε κάθε τι αυθεντικό, έτσι και στην πολιτική ζωή, τα πολύτιμα μέταλλα, όσο καλά κι αν είναι θαμμένα, τελικά αναγνωρίζονται. Και πάντα, μα πάντα, ξεχωρίζουν. Δείτε γύρω σας, εύκολο είναι.
Καμιά αξία, καμιά γνώση, καμιά ικανότητα δεν δικαιώνεται αν δεν συνοδεύεται από ένα δομημένο χαρακτήρα. Και όσα δε κάνουμε εμείς τα κάνει το κόσκινο.
Γιάννης Βαθυάς