Ο τουρισμός δεν είναι απλώς μια φωτογραφία σε ένα ηλιοβασίλεμα ή ένα τραπέζι με ντόπιο κρασί και μεζέδες. Για μια τοπική κοινωνία και τους επιχειρηματίες της, ο τουρισμός δεν είναι απλώς «η σεζόν». Είναι στρατηγικός πυλώνας ανάπτυξης. Δεν είναι παιχνίδι για ερασιτέχνες, ούτε λύση ανάγκης για όποιον «δεν τα βρήκε αλλού». Είναι σοβαρή δουλειά, που απαιτεί οργάνωση, επένδυση και επαγγελματισμό. Είναι ένας ολόκληρος τομέας της οικονομίας, ένα σύνθετο προϊόν που συνδυάζει υπηρεσίες, υποδομές, ανθρώπινες σχέσεις, προσδοκίες και —πολύ συχνά— απαιτήσεις υψηλού επιπέδου. Δεν είναι εύκολος, δεν είναι γρήγορος και σίγουρα δεν είναι για όποιον νομίζει ότι θα πλουτίσει χωρίς δουλειά.
Τι είναι ο τουρισμός;
Τουρισμός είναι η προσωρινή μετακίνηση ανθρώπων έξω από τον τόπο μόνιμης κατοικίας τους για λόγους αναψυχής, πολιτισμού, υγείας, επαγγελματικούς ή άλλους. Αυτή η μετακίνηση όμως δημιουργεί μια τεράστια αλυσίδα υπηρεσιών και προϊόντων: μεταφορές, διαμονή, εστίαση, ψυχαγωγία, ξεναγήσεις, ασφάλεια, πληροφόρηση. Όλα αυτά συνθέτουν το λεγόμενο τουριστικό προϊόν.
Το τουριστικό προϊόν: σύνθετο και ευαίσθητο
Δεν είναι κάτι χειροπιαστό, δεν είναι το δωμάτιο, η ταβέρνα ή το event από μόνο του. Είναι ένα ολιστικό προϊόν που προσφέρει εμπειρία. Είναι το πώς ένιωσε ο επισκέπτης όταν έφτασε, τι είδε, τι άκουσε, πώς του μίλησαν, αν κοιμήθηκε καλά, αν έφαγε καλά, αν ένιωσε ασφαλής. Κάθε λεπτομέρεια μετράει: η καθαριότητα στο δωμάτιο, η ευγένεια στο σέρβις, η ακρίβεια στα ραντεβού, η διαφάνεια στις τιμές. Αν κάτι δεν δουλέψει σωστά, η “μαγεία” χάνεται. Τουρισμός = Προϊόν, ολιστικό προϊόν. Από τη στιγμή που ο επισκέπτης πατήσει το πόδι του στον τόπο σας, αξιολογεί:
• αν ένιωσε ευπρόσδεκτος,
• αν ήταν όλα καθαρά και οργανωμένα,
• αν το φαγητό ήταν ποιοτικό και αυθεντικό,
• αν είχε ασφάλεια και πληροφόρηση.
Αυτό το πακέτο είναι το τουριστικό προϊόν. Και αυτό πουλάτε.
Δυνατότητες και προοπτικές
Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας. Δημιουργεί θέσεις εργασίας, κινεί την τοπική αγορά, φέρνει έσοδα από το εξωτερικό. Με καλό σχεδιασμό, υποδομές και σοβαρότητα, μπορεί να δώσει ζωή σε περιοχές που αλλιώς θα είχαν ερημώσει. Ο τουρισμός είναι η ταχύτερη οδός για να αποκτήσει ένας τόπος διεθνή αναγνωρισιμότητα και βιώσιμη ανάπτυξη. Υπάρχουν πολλές μορφές τουρισμού που παραμένουν ανεκμετάλλευτες:
• πολιτιστικός,
• περιπατητικός / φυσιολατρικός,
• γαστρονομικός,
• συνεδριακός,
• τουρισμός ευεξίας.
Αυτά προσελκύουν επισκέπτες με υψηλότερο εισόδημα και με λιγότερη εποχικότητα.Ο πολιτιστικός, ο γαστρονομικός, ο φυσιολατρικός, ο συνεδριακός τουρισμός είναι μόνο μερικοί από τους ειδικούς τομείς που μπορούν να αναπτυχθούν πέρα από τα κλασικά «ήλιος και παραλία».
Οι δυσκολίες
Ο τουρισμός δεν είναι εύκολη δουλειά. Θέλει συνεχή επαγρύπνηση, ενημέρωση, προσαρμοστικότητα. Θέλει να αντέχεις την πίεση, να χειρίζεσαι διαφορετικές κουλτούρες, να διαχειρίζεσαι κρίσεις. Το να δουλεύεις τουριστική σεζόν σημαίνει 15ωρα, χωρίς Κυριακές, με χαμόγελο και ακρίβεια, ακόμα και όταν έχεις εξαντληθεί. Θέλει γνώση, οργάνωση και σεβασμό προς τον πελάτη. Κανείς δεν ξανάρχεται σε ένα μέρος που τον κορόιδεψαν ή τον υποτίμησαν.
Για να λειτουργήσει η τοπική τουριστική οικονομία σωστά, χρειάζεται:
•Εκπαίδευση προσωπικού: ευγένεια, ξένες γλώσσες, εξυπηρέτηση πελάτη.
•Υποδομές: πρόσβαση, πάρκινγκ, σήμανση, ψηφιακή παρουσία.
•Συνέπεια: στα ωράρια, στις παροχές, στην τιμολόγηση.
•Ποιότητα: στα προϊόντα, στα κρεβάτια, στο φαγητό, στο περιβάλλον.
•Συνεργασία: Δήμοι, επαγγελματίες, τοπικοί φορείς πρέπει να λειτουργούν ενιαία.
Υποχρεώσεις και στάση
Όποιος επιλέγει να μπει στον τουρισμό έχει υποχρεώσεις. Πρέπει να προσφέρει ποιοτικό σέρβις, συνέπεια, καθαριότητα, ασφάλεια, σεβασμό στον πολιτισμό του άλλου και ευγένεια. Δεν είναι επάγγελμα «της αρπαχτής». Είναι σκληρή δουλειά και μακροπρόθεσμη επένδυση.
Όχι για τεμπέληδες
Ο τουρισμός δεν είναι λύση για όποιον βαριέται να δουλέψει και ονειρεύεται εύκολα λεφτά. Δεν είναι για όσους θέλουν να “πιάσουν την καλή” στήνοντας ένα δωμάτιο χωρίς παροχές ή ανοίγοντας ένα ταβερνάκι χωρίς στοιχειώδεις κανόνες. Ο τουρίστας σήμερα έχει επιλογές, σύγκριση, κριτήρια και φωνή. Δεν είναι κορόιδο. Ο εύκολος πλουτισμός δεν υπάρχει. Ο επισκέπτης σήμερα έχει απαιτήσεις, ενημερώνεται και βαθμολογεί. Δεν θα ξανάρθει αν του δώσεις πρόχειρο δωμάτιο, κακής ποιότητας φαγητό, ή του φερθείς με προχειρότητα. Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από θετικά και αρνητικά reviews. Ο τόπος χτίζει ή καταστρέφει τη φήμη του σε δευτερόλεπτα.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, ότι ο τουρισμός είναι μια από τις πιο απαιτητικές αλλά και ελπιδοφόρες δραστηριότητες. Δεν αρκεί να έχεις ωραίο τοπίο και καλή πρόθεση. Θέλει επένδυση, επαγγελματισμό και κυρίως νοοτροπία φιλοξενίας. Αν το δεις σοβαρά, μπορεί να προσφέρει ανάπτυξη και ποιότητα ζωής. Αν το δεις σαν «εύκολα λεφτά», το μόνο σίγουρο είναι ότι θα αποτύχεις — και θα το πληρώσει και ο τόπος σου. Ο τουρισμός είναι ευκαιρία — αλλά απαιτεί δουλειά. Πραγματική, με σχέδιο και σοβαρότητα. Αν τον αντιμετωπίσουμε επαγγελματικά, μπορεί να δώσει ζωή, ανάπτυξη και προοπτική. Αν τον υποτιμήσουμε, θα μας υποτιμήσει κι εκείνος.
Γιώργος Δ. Καλλιβρούσης